Wat is een depressie?

U heeft een depressie wanneer u minstens twee weken achtereen somber bent, nergens plezier in heeft, en alles zwart ziet. Een depressie gaat vaak gepaard met allerlei lichamelijke klachten. Depressieve mensen omschrijven hun depressie als een groot zwart gat; geen gevoel meer hebben, nergens zin in hebben en overal tegen op zien.

Mensen met een depressie kunnen last hebben van de volgende verschijnselen:

•  concentratieproblemen, vergeetachtigheid, besluitenloosheid;
•  gebrek aan interesse en plezier;
•  schuldgevoelens, zelfverwijt en het gevoel niets waard te zijn;
•  het gevoel van binnen dood te zijn;
•  gevoelens van machteloosheid, wanhoop en angst;
•  vermoeidheid;
•  piekeren;
•  contacten vermijden;
•  huilen zonder dat dit oplucht of graag willen huilen maar dit niet kunnen;
•  traagheid in praten, denken en bewegen of juist lichamelijke onrust;
•  gebrek aan eetlust en gewichtsverlies of overdreven eetlust en gewichtstoename;
•  moeite met inslapen en of doorslapen of niet uit bed kunnen komen;
•  weinig of geen zin om te vrijen;
•  lichamelijke klachten zoals: verstopping een droge mond, onverklaarbare pijn, duizeligheid, hartkloppingen, trillende handen, druk op de borst, hoofdpijn en rugpijn.

Samenvattend geldt dus dat de klachten betrekking hebben op de stemming (het gevoel), het denken, het lichaam en het gedrag. De behandeling zal zich op deze aspecten richten

Verschillende soorten depressies

Er zijn veel verschillende soorten depressie, van mild tot zwaar. Elk met zijn eigen kenmerken.

Dystyme stoornis. Bij een dystyme stoornis of wel een chronische depressie is het leven vrijwel voortdurend grijs. De mensen die hier aan lijden voelen zich het grootste deel van de dag somber en moe. Ze hebben weinig energie. De sombere stemming wordt afgewisseld met periodes van maximaal twee maanden waarin zij zich beter voelen.

Postnatale depressie. Na een bevalling, abortus of een miskraam krijgen sommige vrouwen (en mannen) last van een postnatale depressie. Ze zijn somber, prikkelbaar, angstig, neerslachtig en kunnen niet genieten van het moederschap (of vaderschap). De klachten kunnen direct na de bevalling of na een aantal weken beginnen.

Manisch-depressieve stoornis. Bij een manisch depressieve stoornis ofwel bipolaire stoornis wisselen periodes van somberheid en passiviteit, depressie en periode van extreme activiteit en opwinding, manie, elkaar af. Manisch depressieve mensen denken in de overdreven vrolijke periode alles aan te kunnen en doen, dingen die zij normaal gesproken niet zouden doen. Daarna zakken zij terug in grote lusteloosheid en futloosheid. Er is sprake van extreme schommelingen of wisselvalligheid in de stemming.

Seizoensgebonden depressie. Veel mensen hebben in een bepaald jaargetijde in meer of mindere mate last van een depressie. De seizoensgebonden depressie steekt vooral in de herfst en wintermaanden de kop op en wordt in verband gebracht met een gebrek aan zonlicht.

Depressie door overmatig gebruik van alcohol, drugs of medicijnen.

Depressie door een lichamelijke aandoening. Deze depressies hangen samen met bijvoorbeeld een ernstige ziekte of een beroerte. Bij een beroerte raken door een bloeding de hersenen beschadigt. De uitval van functies door deze beschadiging kan de oorzaak van depressie zijn.

Ontstaan van depressies

Hoe ontstaat een depressie? Er is bijna nooit één oorzaak voor een depressie aan te wijzen. Een depressie is vrijwel altijd een combinatie van lichamelijke, psychologische en sociale oorzaken. Erfelijke aanleg speelt ook een rol. Maar dit geldt met name voor de ernstige vormen van depressie. Het is duidelijk dat bij een depressie verschillende processen in de hersenen verstoord zijn. Met name bepaalde stoffen die zorgen voor de overdracht van signalen tussen de hersencellen, neurotransmitters, spelen een rol bij depressie. Hoe precies is niet bekend. Of dit een oorzaak is of een gevolg is niet bekend. Een andere belangrijke factor is de psychologische kwetsbaarheid. De een is veel beter bestand tegen tegenslag dan de ander. Sommige mensen hebben de neiging om alles van de negatieve kant te bekijken. Zij zijn meer vatbaar voor een depressie. Ingrijpende levensgebeurtenissen zijn vaak een directe aanleiding tot het ontstaan van depressie, het verlies van een dierbare, echtscheiding of het krijgen van een lichamelijke ziekte zijn voorbeelden van dergelijke gebeurtenissen. Uit onderzoek blijkt dat wanneer mensen het idee hebben dat zij belangrijke zaken uit hun omgeving niet kunnen beïnvloeden zij sneller depressief worden. Nare ervaringen uit het verleden kunnen hiermee te maken hebben zoals: jong je moeder verloren hebben, als kind geen warmte en genegenheid hebben ervaren, seksueel misbruik, en/of mishandeling. Negatieve gedachten spelen ook een rol bij depressie. Dat begint bij negatieve gedachten over jezelf, over de wereld om je heen en over de toekomst. Wat ben ik toch een slappeling. Wat een slechte wereld is dit toch. Het zal nooit beter worden. Deze negatieve gedachten zijn ‘denkfouten’ (er zijn natuurlijk ook negatieve gedachten die kunnen kloppen). Deze ‘denkfouten’ kunnen leiden tot een depressie.

Samenvattend geldt dat erfelijke aanleg sociale omstandigheden en levensgeschiedenis, waaronder opvoeding en levensfase, een rol spelen.

Depressies komen veel voor

Hoe vaak komt een depressie voor? Depressies zijn niet zeldzaam. Elk jaar hebben 800.000 Nederlanders een depressie. Dat betekent dat één op de vijf Nederlanders gedurende zijn leven een depressie heeft.

Behandeling

Wat kunnen we doen (u en ik)? Mijn behandel aanbod bestaat uit gesprekken en het stimuleren tot het oppakken van activiteiten. De gesprekken kunnen adviserend, steunend of meer veranderingsgericht zijn. Beweging blijkt vooral bij depressies een belangrijke activiteit hierdoor worden stoffen in de hersenen aangemaakt waardoor u zich prettiger voelt.  Bij depressies kan het ook helpen om gebruik te maken van beeldende middelen. Een tegenstelling van depressie is expressie. Wanneer u depressief bent kunt u moeite hebben om u te uiten. Expressie is uiten. Dit uitgangspunt gebruik ik bij het werken met beeldende activiteiten. Veel mensen met een depressie hebben moeite om te praten over hoe zij zich voelen. Door een ‘beeld’ te maken, dit kan een tekening of een collage zijn, maakt u weer een verbinding met uw gevoel. Het is de bedoeling om u te uiten en dichter bij uw gevoel te komen, meer ervaren. Een opdracht kan zijn geef uw gevoel op dit moment vorm.

Wat kunt u doen? Erken uw sombere gevoelens en zoek steun. Zorg voor regelmaat: sta op tijd op, eet driemaal per dag en ga op tijd naar bed. Ga elke dag een stuk fietsen of wandelen. Dat helpt tegen depressieve gevoelens en u wordt ‘gezond’ moe. Wanneer de oorzaak van uw depressie een ingrijpende verandering of groot verlies in uw leven is, sta u zelf toe om hier verdrietig over te zijn.

Verder lezen

• B. Bakker en S. van Woerkom. Running therapie. Het standaardwerk voor lopers en professionals. ISBN 9 7890 29 566834.
• T. Braams en T. Talma, Kinderen en jongeren met depressie. ISBN 90-5352-554-8
• E.H.Coene, Depressie zelfzorgboek. ISBN 90-7224-859-7 Verkrijgbaar bij apotheek.
• P. Cuijpers, Depressie Gids voor familieleden. ISBN 90-5574-117-5.
• P. Cuijpers. In de put, uit de put. ISBN  97 890 0695 2414.
• M. Cuisinier, J. Smit-Wiersinga, Als je depressief bent na de bevalling. ISBN 90-4170-347-0R.
• R. Diekstra. Ik kan denken/voelen wat ik wil. Wat je voelt, is gebaseerd op dat wat je denkt. ISBN 9026 51782-3.
•  T. Dehue, De depressie epidemie, over de plicht het lot in eigen hand te nemen. ISBN 978-90-457-0095-3.
• R. Houtman, Depressie Hoe een behandeling het levensplezier weer terug kan brengen. ISBN 90-6611-326-x
• J. Kragten, Leven met een depressieve stoornis. ISBN 90-3133-432-4
• P.C. Kuiper, Ver Heen. ISBN 90 12 05999 2
• Y. Meesters, Leven met een winterdepressie. ISBN 90-3133-912-1
• P. Sienaert D. Els, Manisch-depressief, een gids voor patiënt, familie hulpverlener. ISBN 90-2095-258-7.
• M. Williams e.a. Mindfulness en bevrijding van depressie. Voorbij chronische ongelukkigheid. ISBN 978 90 5712 249 1.

Apps

App VGZ mindfulness coach grip op uw leven. Wilt u beter omgaan met stress en zelfbewuster worden? Meer in het hier en nu leven? Dan is de app mindfulness coach van VGZ iets voor u. Deze gratis app bevat oefeningen waarmee u leert ontspannen en mediteren. Meer informatie over deze app is te vinden op www.vgz.nl/mindfulness-coach-app.

Download de app gratis via de App store of Google Play Store.

 Internet

http://www.depressiecentrum.nl/
Zet zich in voor mensen met een depressie en hun naasten. Het centrum wil iedereen, die op wat voor manier dan ook met depressie te maken heeft, zo goed mogelijk informeren over preventie, diagnostiek en behandeling van depressie.

www.depressievereniging.nl
De depressievereniging is een patiëntenorganisatie voor mensen die een depressie hebben ( gehad) en hun naasten. Je vindt er veel informatie zoals hoe voorkom ik een volgende depressie. Als je wilt kun je ervaringen uitwisselen.

http://www.kleurjeleven.nl/
Verbeter uw stemming met het online behandelprogramma kleur je leven. Deze cursus volgt u 100% online met telefonische begeleiding van een psycholoog op afstand. Beantwoord 23 vragen om te zien hoe ernstig uw somberheidsklachten zijn.

http://www.mentaalvitaal.nl/
Mentaal vitaal is er voor iedereen die meer wil weten over mentale fitheid. Hoe fit ben jij in je hoofd?

http://www.psyfit.nl/
Is onze mentale conditie net zo goed te trainen als de fysieke? Ja dat kan met psyfit. Ontwikkeld door Trimbos.

Trainingen via psychologiemagazine (http://www.psychologiemagazine.nl/):

• Mindfulness, leer genieten van het moment
• Vergroot je assertiviteit
• Rust in je hoofd
• Leer loslaten
• Durf te kiezen
• Vergroot je zelfvertrouwen
• Stop met piekeren